Γιάννης Χουρσαλάς -Καρδιολόγος
«Συχνά στην εγκυμοσύνη εμφανίζονται προβλήματα που υποδύονται καρδιοπάθεια, αλλά και επιδείνωση των συμπτωμάτων που συνοδεύουν πραγματική καρδιοπάθεια.»
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συμβαίνουν μεταβολές στο καρδιαγγειακό σύστημα;
Κατά τη διάρκεια της κυήσεως προκαλείται φυσιολογικά κατακράτηση υγρών, που αρχίζει από την έκτη εβδομάδα, αυξάνει γρήγορα έως την εικοστή και συνεχίζει με επιβραδυνόμενη αύξηση μέχρι το τέλος της εγκυμοσύνης, οπότε μπορεί να φτάσει μέχρι και οκτώ λίτρα. Η κατακράτηση υγρών έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση οιδήματος στα κάτω άκρα. Η αρτηριακή πίεση ελαττώνεται, για να φτάσει στην κατώτερη τιμή της στη μέση της κυήσεως, ενώ επανέρχεται στα φυσιολογικά επίπεδα λίγο πριν το τέλος. Οι σφίξεις αυξάνουν περίπου κατά 10 – 20 ανά λεπτό. Οι μεταβολές αυτές είναι φυσιολογικές, οφειλόμενες στην παραγωγή αγγειοδιασταλτικών ορμονών, αλλά και στην πίεση που ασκείται από τη μήτρα στην κάτω κοίλη φλέβα. Στην εγκυμοσύνη εμφανίζονται συχνά έκτακτες καρδιακές συστολές, που γίνονται αντιληπτές ως αίσθημα παλμών και δε χρειάζονται θεραπεία εφόσον δεν αποδειχτεί ότι οφείλονται σε οργανική καρδιοπάθεια.
Υπάρχουν κίνδυνοι από τις μεταβολές στο καρδιαγγειακό σύστημα της εγκύου και πώς μπορούν να αποφευχθούν;
Σε λίγες περιπτώσεις η πτώση της πίεσης μπορεί να είναι μεγάλη, ιδιαίτερα σε ύπτια θέση, και να οδηγήσει σε εμφάνιση λιποθυμικού επεισοδίου. Τα επεισόδια αυτά σταματούν με την κατάκλιση σε πλάγια θέση. Ενώ όμως η εμφάνιση υπότασης αποτελεί φυσιολογική κατάσταση, η υπέρταση στην εγκυμοσύνη αποτελεί συχνά πρόβλημα. Οι σοβαρές μορφές υπέρτασης συνοδεύονται από λευκωματουρία και οίδημα. Ο συνδυασμός αρτηριακής υπέρτασης με λευκωματουρία και οίδημα, εφόσον εμφανίζεται μετά την εικοστή εβδομάδα της κυήσεως, χαρακτηρίζεται ως προεκλαμψία. Η εμφάνιση του οιδήματος μεμονωμένα δεν θα πρέπει να τρομοκρατεί τις εγκύους διότι αποτελεί όπως προειπώθηκε συχνό εύρημα σε φυσιολογικές εγκυμοσύνες. Όταν στην κλινική εικόνα της προεκλαμψίας προστίθεται η εμφάνιση επιληπτοειδών σπασμών, χαρακτηρίζεται ως εκλαμψία. Οι καταστάσεις αυτές απαιτούν στενή παρακολούθηση της εγκύου και συχνά νοσηλεία.
Και τι γίνεται με τις γυναίκες που έχουν καρδιοπάθεια;
Όταν υπάρχει οργανική καρδιοπάθεια, συχνά η κατάσταση επιδεινώνεται κατά την κύηση και σε λίγες περιπτώσεις μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή της εγκύου και του εμβρύου. Είναι χρήσιμο να προηγηθεί η χειρουργική αποκατάσταση μιας συγγενούς καρδιοπάθειας, εφόσον είναι εφικτό, και στη συνέχεια να ενθαρρυνθεί η ασθενής στην πραγματοποίηση μιας εγκυμοσύνης. Με τις σύγχρονες πάντως φαρμακευτικές ή επεμβατικές παρεμβάσεις δημιουργούνται εύκολα ή δύσκολα κατάλληλες συνθήκες για μια εγκυμοσύνη και οι περιπτώσεις που οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να αποθαρρύνονται να τεκνοποιήσουν είναι πραγματικά ελάχιστες.